نقد بازی مختار

تجربه بازی ایرانی مختار فصل قیام

یکی از جدیدترین بازی‌های ایرانی ساخته شده، بازی مختار فصل قیام ئه که تونسته به شهرت خوبی در ایران برسه. این بازی اکشن Hack and Slash که با استفاده از موتور بازی Unreal Engine ساخته شده و زاویه دوربین سوم شخص هم داره، بخشی از داستان زندگی مختار و قیام او رو تعریف می‌کنه.

نوه‌ی کوروش رو چه به مختار ثقفی؟

این دیدگاه بین خیلی از گیمرهای ایرانی وجود داره و واسه‌ی همین سراغ بازی مختار نمی‌رن. این که واقعا چرا باید روی همچین داستانی سرمایه‌گذاری بشه و چرا به اسطوره‌های ایرانی اهمیتی داده نمی‌شه درسته و جای بحث داره اما بعد از این که بازی ساخته شده، به نظر من می‌شه سخت نگرفت و سمت بازی رفت. نوادگان گیمر کوروش، اساطیر یونان و ژاپن و اسکاندیناوی و روم و مصر و لهستان و بریتانیا رو بازی می‌کنن، این یدونه مختار هم روش. چیزی نمی‌شه که. بالاخره چند تا جوان ایرانی این بازی رو ساختن. شما می‌تونید نه از مختار و نه از ارگان‌های سازنده، بلکه از اون جوان‌های بازیساز حمایت کنید.

شروع بازی مختار و کف‌بر شدن در اثر دیدن گرافیک بازی

بازی با یک کات-سین شروع می‌شه و به صورت جزئی مقدمات داستانی رو شرح می‌ده که نسبتا مختصر و مفید هم هست. پس از اون وارد خود بازی می‌شیم و مختار رو می‌بینیم که توی زندان ئه. اولین چیزی که توجه آدم رو به خودش جلب می‌کنه، گرافیک و نورپردازی پشم‌ریزون بازیه. من واقعا انتظار نداشتم با همچین گرافیک بالایی مواجه بشم؛ گرافیکی که چیزی از بازی‌های امروزی کم نداره.

مراحل ابتدایی و آموزش‌ها

همین طور که به جلو می‌ریم و با گرافیک بازی حال می‌کنیم، آموزش‌های کنترل و نبرد هم به ما ارائه می‌شن. مراحل زندان حالت خواب و بیداری دارن و مختار بابت نبودنش توی کربلا عذاب وجدان داره و کابوس‌هایی رو می‌بینه که از همین کابوس‌ها و رویاها برای آموزش بازی استفاده می‌شه، مشابه چیزی که توی خیلی از بازی‌های امروزی مثلا ویچر 3 وجود داره.

خروج از زندان

حتی بعد از این که مختار از زندان آزاد می‌شه، هنوز هم بازی حالت پیش درآمد و آموزش گونه‌اش رو داره. ما باز هم یکی دیگه از رویاهای مختار رو می‌بینیم، که این رویا این بار در شهر کوفه و مسیر رسیدن از زندان به خانه‌ی مختار جریان داره. به نظر من مقدمه‌ی بازی زیادی طولانیه. یه مقدار هم اواخرش سمی می‌شه و می‌تونه حوصله‌ی ملت رو سر ببره. به هر حال وقتی از این رویا هم بیدار می‌شه و بازی حالت اصلی خودش رو فرا می‌گیره، همه چیز روی روال می‌افته.

کابوس‌های سمی مختار

کوفه

اولین بار که شهر کوفه رو خارج از رویاهای مختار می‌بینیم، یه بار دیگه پشمامون می‌ریزه. طراحی محیط این شهر بسیار زیباست. خیلی سخته بتونی از این قشنگ‌تر کوفه رو به نمایش بگذاری. هم طراحی هنری کارش درسته و هم گرافیک و Texture های استفاده شده کیفیتشون بالاست. این مسئله‌ی برای یک بازی ایرانی بی‌سابقه است. برای مثال بازی ارتش‌های فرازمینی گرافیکش بالا بود ولی طراحی محیطش خیلی شاخ نبود، یا بازی پروانه طراحی محیطش زیبا بود، ولی گرافیکش خیلی شاخ نبود ولی مختار هر دوی این خصوصیت‌ها رو داره.

 اسکرین‌شات‌های بازی خودشون گویا هستن. باورش سخته که این بازی با این گرافیک توی ایران ساخته شده و با قیمت فقط 1 دلار ( 29 هزار تومن ) به فروش می‌رسه. تازه من تو تخفیف 15 هزار تومن خریدم. این در حالیه که خیلی از شرکت‌های بزرگ برای ریمستر بازی‌های قدیمیشون، برچسب قیمت 60 دلاری می‌زنن که گرافیک خیلی پایین‌تری از همین مختار داره.

باغت آباد انگوری

محیط بازی زیبا ولی نسبتا خالی

راجع به زیبایی کوفه صحبت کردیم. طراحی شهر مکه هم کمابیش همین‌طوره. و همین طور سایر مکان‌های بازی. بدون اغراق با یکی از زیباترین طراحی‌های هنری بازی‌های رایانه‌ای در چند سال اخیر طرف هستیم. اما مشکل این جاست که مپ بازی به این قشنگی خیلی جاهاش خالیه. به این صورته که یه جا نبرده، بعد یه مسیر طولانی پیاده روی یا اسب سواری بدون هیچ اتفاق خاصی، دوباره یه نبرد دیگه و دوباره یه پیاده روی طولانی بدون هیچ چیزی که ما رو وادار کنه تو این محیط زیبا به گشت و گذار بپردازیم. 

می‌شد با اضافه کردن یک سری ماموریت‌های جانبی از این محیط زیبا به نحو احسن استفاده کرد ولی سازنده‌های بازی در این زمینه کوتاهی کردن. فقط یک سری collectible وجود داره که تاثیر خاصی تو بازی هم ندارن. مراحل جانبی می‌تونست این بازی رو بسیار شاخ‌تر و لذت‌بخش‌تر کنه و امیدوارم سازنده‌های بازی مختار در ادامه‌ی فعالیتشون به این امر مهم توجه کنن.

داستان بازی مختار فصل قیام

همون طور که از اسم بازی پیداست، بازی، قیام مختار بر علیه حکومت بنی امیه جهت گرفتن انتقام خون امام حسین رو بیان می‌کنه. از اون جایی که صدا وسیما 9999 بار سریال مختار رو پخش کرده و داستان بازی هم همونه، برای من که خیلی داستان بازی جذابیت و تازگی خاصی نداشت. حالا باید ببینیم اگه این بازی توی استیم منتشر بشه، نظر گیمرهای خارجی راجع بهش و داستانش چیه. برای ما که داستان خز ئه.

من با یزید بر سر شریعت مشکل دارم مسلمان

گیم پلی بازی مختار فصل قیام

نبردها و مبارزات تن به تن

در سال‌های اخیر بازی‌های سوم-شخص شمشیرزنی به یه استاندارد مشخصی رسیدند. بازی مختار هم از این استاندارد پیروی کرده. سیستم مبارزه دو مدل حمله‌ی ضربه‌ی سبک و ضربه‌ی سنگین رو داره، امکان جاخالی دادن، دفاع کردن، ضد حمله زدن، زدن فن‌های مختلف و همچنین حالت خشم هم برای مبارزات مختار وجود داره. دشمنان هم کمابیش از این امکانات استفاده می‌کنن و نبردهای خوب و چالش برانگیزی در انتظار شماست.

نبردهای تیر و کمان

یکی از جذاب‌‌ترین بخش‌های بازی مختار نبردها و دوئل‌های تیر و کمانی‌اش ئه. در حالی که تیر و کمان تو خیلی از بازی‌ها یتیم واقع می‌شه، این جا اتفاقا خیلی خوب و موثر ئه. من یادم نمیاد هیچ بازی‌ای به این خوبی نبردهای تیر و کمانی رو تو خودش داشته باشه. البته ما می‌تونستیم تو سری بازی‌های Tomb Raider و Middle Earth از تیر و کمان به خوبی استفاده کنیم ولی دشمنا زیاد تیر کمون نداشتن. این جا هم ما تیر کمونمون شاخه و هم دشمن. مخصوصا هد شات کردن با تیر کمون خیلی به کار میاد ولی خوب دشمنانی هستن که ماسک و کلاهخود پوشیدن و هد شات کردنشون بی‌فایده است و این چالش‌های استفاده از تیر و کمان رو مخصوصا در مراحل مخفی‌کاری بازی بالاتر می‌بره.

مخفی‌کاری

در اواسط بازی مختار مخفی کاری هم به مکانیزم‌های بازی اضافه می‌شه. حالت‌های مخفیکاری مختلفی توی بازی وجود داره، از قایم شدن پشت سنگر و آروم راه رفتن بگیرید تا گول زدن دشمن با ایجاد سر و صدا و هدشات کردن با تیر و کمان. 

البته سیستم مخفی کاری این بازی هم طوریه که معمولا آدم حساب سه چهار نفر رو با مخفی‌کاری می‌رسه و بعد دشمنا متوجه حضور ما می‌شن و بقیه فایت رو عادی انجام می‌دیم. من غیر از سری بازی بتمن آرخام هیچ بازی‌ای رو ندیدم که شما رو مجبور به مخفی‌کاری بکنه و مخفی‌کاری‌هاش حال هم بده و مختار هم از این قضیه مستثنی نیست.

درجه‌ی سختی بازی

سختی مبارزات بازی در حالت مناسب و استانداردی قرار داره، نه زیادی آسونه نه زیادی سخت. با یه شیب ملایمی اواخر بازی یه مقدار سخت می‌شه که خیلی خوبه. طوری می‌شه که شما رو مجبور می‌کنه تا درست فایت کنی و از سبک‌های مختلف نبرد استفاده کنی و همچنین سعی کنی تا تیرهای محدود و حالت خشم رو زمان بندی کنی. حیف که وقتی بازی به این سطح می‌رسه و نبردهاش خیلی شاخ می‌شه، زود تموم می‌شه. 

سلاح‌های بازی هم چهار مدل ان، یک شمشیر، یک شمشیر و سپر، دو شمشیر و تیر و کمان. دشمنان هم در داشتن سپر و ماسک، و سلاحشون که می‌تونه یک شمشیر، دو شمشیر، نیزه و یا کمان باشه با هم فرق می‌کنن و از تنوع نسبتا خوبی برخوردارن. این تنوعشون باعث می‌شه تا ما از سبک‌های مختلفی برای مبارزه باهاشون استفاده کنیم. البته اگه دشمنان از یک مدل، سبک حمله‌شون رو می‌تونستن عوض کنن که خیلی عالی می‌شد.

بازی مختار دو تا غول هم داره که خیلی شاخ نیستن. غول ها با یک مکانیزم تقریبا ثابتی حمله می‌کنن و ما هم با یه مکانیزم نسبتا ثابتی می‌تونیم بهشون آسیب برسونیم. فقط جونشون زیاده و زمان زیادی طول می‌کشه تا شکستشون بدیم. به شخصه برای من سربازهای نیزه دار از غول‌ها چالش برانگیزتر بودن. اگه برای سربازهای عادی عوض کردن نوع حمله آپشن محسوب بشه، برای غول‌ها یه امر روتین و استاندارد ئه و ای کاش غول‌های بازی به جای داشتن جون خیلی زیاد، چند مدل حمله داشتن تا بازی چالش برانگیز‌تر می‌شد.

موسیقی متن و دوبله

یکی دیگه از نقاط قوت بازی مختار فصل قیام موسیقی متن و دوبله‌ی اونه. واقعا موسیقی متن بازی، خیلی رو فضا می‌شینه و هم حس هیجان رو منتقل می‌کنه و هم تاثیرگذاری بازی رو بیشتر می‌کنه. وظیفه‌ی ساخت موسیقی‌متن بازی مختار آقای شاهین پژمان بر عهده داشته.

برای دوبله‌ی بازی هم که از دوبلورهای کاملا حرفه‌ای استفاده شده و چون کار به حرفه‌ای ها سپرده شده نتیجه هم خیلی خوب درومده. دوبلور مختار میثم نیکنام ئه. درسته ما به صدای فریبرز عرب‌نیا برای مختار عادت کردیم ولی آقای نیکنام هم کارش درسته و به خوبی از پس دوبله‌ی مختار براومده. حتی استاد منوچهر والی زاده هم یه نقش نسبتا کوتاه رو دوبله کرده و به کار برکت داده. البته این مسئله برای دوبله‌ی شخصیت‌های اصلی صادقه، شخصیت‌های فرعی اوضاع براشون یه مقدار فرق می‌کنه و زیاد خوب نیست.

NPC... برو عامو دلت خوشه

یکی از نقاط ضعف بازی بی‌توجهی به NPC (کاراکترهای غیرقابل بازی) ئه. NPC ها طراحی درست و حسابی که ندارن و همه‌شون تقریبا کپی همن. حرف زدناشون هم در حد چند تا جمله‌ی ثابت ئه. این NPC ها هیچ عکس العملی رو هم در برابر کارهای ما انجام نمی‌دن. حتی اگه با شمشیر بهشون حمله کنیم هم هیچ کاری نمی‌کنن! البته damage ای هم نمی‌خورن و شاید واسه همینه عین خیالشون نیست. مردم عادی واقعا خیلی بهشون ظلم شده ولی حتی دشمنان هم خیلی مهم نبودن. کلا سه چهار تا جمله‌ی رجز خوانی ثابت داشتن و قیافه‌ها و لباس‌هاشونم خیلی شبیه بود. 

آخه چقدر کپی-پیست؟

در کل سازندگان بازی می‌تونستن با اهمیت دادن به NPC ها، بازی رو به استانداردهای جهانی نزدیک‌تر کنن و امیدوارم در ادامه به این موضوع توجه بیشتری کنن. 

کات-سین ها و کاراکترهای بازی

در حالی که سازنده‌های بازی به استفاده از Motion Capture در ساخت انیمیشن‌های بازی اشاره می‌کردند و باهاش کلاس می‌ذاشتن، ولی تو خود بازی خیلی شاهد انیمیشن‌های روان‌ای نبودیم. عملا هیچ‌گونه Lip-Sync ای وجود نداشت و یه جورایی دهن کاراکترها بیشتر از حد معمول باز می‌شد که جالب نبود. حرکت ریش کاراکترها هم خیلی غیر طبیعی بود.

 جدای از این ها، برعکس طراحی محیط بازی که خیلی زیبا و شاخ بود، گرافیک کاراکترهای بازی نسبتا پایین بود و توی ذوق می‌زد. طراحی کاراکترها هم یکی از مواردیه که باید بیشتر روش کار می‌کردن.

باگ‌های بازی مختار

بازی مختار از لحاظ نداشتن باگ، توی تجربه‌ی بازی من شرایط نسبتا خوبی رو داشت. امروزه متاسفانه همه‌ی بازی‌ها یه سری باگ ماگ دارن و مختار هم مستثنی نیست ولی خوب اون قدری هم نبود که مشکلی ایجاد کنه. من کلا به 2 تا باگ بر خوردم که با یه بار لود کردن بازی حل می‌شدن. البته توی نظرات کاربران، ملت خیلی بیشتر از من با باگ مواجه شده بودن.

منتهی چیزی که بیشتر کاربرای بازی بهش ایراد می‌گرفتن، افت فریم شدید بازی بود. خیلی ها می‌گفتن که بازی تو بعضی جاها خیلی خیلی کند می‌شه ولی برای من به شخصه حتی یکبار هم این مشکل پیش نیومد. اینم موضوعیه که سازنده‌ها باید بهش بیشتر توجه کنن و بازیشون رو، روی سخت‌افزارهای متنوع تست کنن.

نقاط پشم ریزون

• + طراحی زیبای محیط بازی
• + درجه‌ی سختی مناسب
• + موسیقی متن و دوبله‌ی شخصیت‌های اصلی
• + نبرد با تیر و کمان

نقاط غیر پشم ریزون

• - خالی بودن محیط بازی
• - طراحی کاراکترها و انیمیشن‌های سینمایی
• - ظلم در حق NPC ها
• - مقدمه‌ی طولانی
• 
  

جمع بندی

من به شخصه از بازی مختار راضی بودم. یه مقدار کوتاه بود ولی در کل خوب بود. این بازی خیلی من رو به صنعت بازیسازی در ایران و بازیسازان ایرانی امیدوار کرد. تو شرایطی که شرکت‌های بزرگ بازیسازی همشون به تباهی گراییدن و فقط دارن ریمستر بازی‌های قدیمشون رو می‌دن بیرون، با ساخت همچین بازی‌های می‌تونیم در سطح بین‌المللی هم حرفی برای گفتن داشته باشیم؛ هرچند فعلا که این بازی روی استیم منتشر نشده و نمی‌دونیم واکنش مخاطب بین‌المللی نسبت بهش چیه ولی به هر حال بازی مختار فصل قیام یک بازی خوب و امیدوار کننده است.