بهترین بازیگران سینمای ژاپن

مقایسه‌ی آثار توشیرو میفونه و تاتسویا ناکادای دو غول بازیگری سینمای ژاپن

مقدمه

کشور ژاپن یکی از پیشتازان در زمینه‌ی سینماست. با حضور کارگردانان بزرگی همچون آکیرا کوراساوا، ماساکی کوبایاشی سینمای ژاپن مخصوصا بین دهه‌ی 50 تا 90 میلادی بسیار فعال و موفق بوده است. عامل دیگری که در موفقیت سینمای ژاپن در این سال‌ها موثر بوده است، حضور بازیگران بزرگی همچون توشیرو میفونه و تاتسویا ناکادای است که هر کدوم در حرفه‌ی خودشون بی‌نظیر هستند. اگر به 250 فیلم برتر IMDB نگاهی بیندازید،‌ می‌بینید که سینمای ژاپن نمایندگان زیادی در 250 فیلم برتر دارد. بعد از دهه‌ی نود دیگه سینمای ژاپن از رونق افتاده است. ولی خواب هر چقدر که سینما از رونق افتاده، به جاش انیمه‌های ژاپنی بیشتر و بیشتر رشد می‌کنند. مخصوصا انیمه‌های بزرگوار هایائو میازاکی که یکی از یکی بهترن و توصیه می‌کنم که همه‌ی اون‌هارو مشاهده کنید. آقای میازاکی همچنان با قدرت ( سالی دو سه دقیقه ) به ساخت انیمه مشغوله، و ما منتظریم که بعد 10 سال انیمه‌ی جدید ایشونو ببینیم.

سینمای ژاپن رسالت خودشو به نحو احسن انجام داده و تونسته فرهنگ ژاپنی رو به همه‌ی دنیا بشناسونه. مثلا به این موضوع دقت کنید که تقریبا همه‌ جای دنیا حدود 600 سال پیش مبارزات با شمشیر انجام می‌شده ولی تو دنیای امروزه شمشیربازی ما رو معمولا به یاد کلمه‌ی سامورایی مینداره. یا در همه‌ جای دنیا مخفی کاری و جاسوسی وجود داشته، اما الان لفظ نینجا برای مخفی‌کاری و کشتن در سکوت به کار می‌ره. این موضوع نشون میده که چقدر سینمای ژاپن، در معرفی فرهنگشون موفق بوده. 

البته یه بخشی از موفقیت هم به خاطر این که فرهنگ، پوشش و مخصوصا زبان ژاپنی بسیار خاص و زیباست. به هیچ وجه نباید فیلم‌های ژاپنی رو به صورت دوبله ببینید. چون هم زبانشون بسیار شیرینه و هم صدای بازیگرها و صداگذارها  معمولا خیلی خوبه. این فیلم‌‌هایی که می‌خوایم راجع بهشون حرف بزنیم به هیچ وجه برای بچه مچه نیستن و برای دیدنشون باید حداقل مثبت 14 باشید.

در این پست تمرکز ما بر روی سینمای ژاپنه. سینمایی که بخش بزرگی از موفقیت خودشو مدیون ناکادای و میفونه است. در ادامه، ابتدا ما آثار توشیرو میفونه و تاتسویا ناکادای رو معرفی می‌کنیم سپس در بخش پایانی به مقایسه این دو بزرگوار می‌پردازیم. با بررسی آثار این دو بزرگوار تقریبا ما کل سینمای ژاپن رو مرور ‌می‌کنیم. چون توی اکثر فیلم‌های خوب ژاپنی حداقل یکی از این دو بزرگوار وجود دارن.

---

معرفی آثار توشیرو میفونه

هفت سامورایی شاید بشه گفت مشهورترین فیلم سینمای ژاپنه. آقای اکیرا کوراساوا این فیلم رو کارگردانی کرده. در این فیلم توشیرو میفونه یکی از هفت ساموراییه ولی نقش اصلی نیست. در کل فیلم خوبیه ولی یه مقدار الکی طولانیه و ممکنه که حوصله آدم سر بره. ( البته ناکادای هم به عنوان رهگذر تو این فیلم حضور داشته. )

فیلم راشومون یکی از بهترین آثار کوراساوا و تاریخ سینمای ژاپنه. راشومون نام یکی از دروازه‌های قدیمی ژاپنه. در فیلم ما شاهد مکالمه‌ی 3 مرد که زیر دروازه‌ی راشومون نشتسته اند، حول یک قتل که به تازگی رخ داده هستیم. داستان قتل از زبان چند نفر گفته می‌شه و ما شاهد این هستیم که چطور هر کدوم از این افراد داستان رو به نفع خودش تعریف می‌کنه. البته به نظر من این فیلم می‌تونست پایان بهتری هم داشته باشه.

در این فیلم آقای کوراساوا تا حد زیادی از مکبث شکسپیر الهام گرفته. داستان تاج و تختی از خون کاملا سیاسیه و پر از خیانت و توطئه است. داستان بسیار خوب و گیراست. بازیگری و کارگردانی هم عالی انجام شده. میفونه در این فیلم نقش اصلی رو بازی کرده.

فرشته‌ی مست یکی از اولین فیلم‌ های میفونه است. در این فیلم میفونه نقش یک یاکوزای کله شق رو بازی می‌کنه. که اتفاقا خیلی هم خوب این نقش رو بازی کرده. به هر حال به کسایی که قصد دارن یه اثر متفاوت از میفونه رو مشاهده کنن شدیدا پیشنهاد میشه.

ریش قرمز یک فیلم درام از کوروساوا در عصر قدیمه. داستان یه پزشک جوونه که برخلاف میلش به یک بیمارستان که ریش قرمز ( میفونه ) رئیس اونه فرستاده می‌شه. ریش قرمز علاوه بر این که یک پزشک کارکشته است، راه و رسم زندگی ( و حتی شمشیرزنی ) رو به خوبی می‌دونه و کم‌کم یه رابطه‌ی استاد و شاگردی بین این دو نفر شکل می‌گیره. با وجود این که فیلم سه ساعته ولی حوصله‌ی آدم سر نمیره و دوست داره یه تیکه همشو نگاه کنه.

قلعه‌ی مخفی توسط آقای کوراساوا کارگردانی شده و واقعا فیلم جالبیه و سم خوبی قاطیش داره. با وجود این که داستان شاخی نداره ولی دیدنش حال می‌ده و خالی از لطف نیست. 

 خوورشید قرمز با بازی هنرمندان بزرگی مثل توشیرو میفونه، چارلز برانسون، آلن دلون و به کارگردانی ترنس یانگ و در ژانر وسترن ساخته شده. ولی بر خلاف انتظارات زیاد ما این فیلم حرف خاصی برای گفتن نداره. یه فیلم سطح پایین با داستان کلیشه‌ای که خیلی ارزش نگاه کردن نداره.

سگ شکاری از اولین فیلم‌های میفونه و کوراساواست. داستان یه پلیسیه که در همون ابتدای فیلم اسلحه‌ی خودشو گم می‌کنه و در ادامه‌ی فیلم مثل یک سگ شکاری دنبال اسلحه‌ی خودش می‌‌گرده. توی این فیلم میفونه واقعا رو اعصابه و نقش اون آدمای ایده‌آل‌گرا و اعصاب خوردکن رو بازی می‌کنه. در کل هم خیلی فیلم به درد بخوری نیست.

فیلم سامورایی قاتل توسط کیهاچی اوکاموتو کارگردانی شده. یه مشکل خیلی اساسی داره که ارزش فیلم رو خیلی پایین میاره. در ابتدای فیلم به قدری اسامی افراد و مکان‌ها و ... زیاده که آدم کلا سردرگم می‌شه. تازه خیلی از این اسم‌ها اصلا تاثیر خاصی رو فیلم ندارن. اگه این ایراد رو در نظر نگیریم فیلم خوبیه و ارزش دیدن رو داره.

سه‌گانه‌ی سامورایی توسط هیروشی ایناگاکی کارگردانی شده. این فیلم هم موسیقی متن نسبتا خوبی داره و هم مناظر بسیار زیبایی داره ولی با این وجود بش قران نمی‌ارزه. هم داستانش چیز خاصی نداره و هم خیلی بد کارگردانی شده. من که به هیچ وجه مشاهده‌ی این مجموعه رو پیشنهاد نمی کنم.

توی این فیلم آقای میفونه فقط در حد 3 دقیقه وارد فیلم می‌شه و زندگی خانم اوهارو رو از بین می‌بره. و به همون سرعت که وارد فیلم می‌شه به همون سرعت هم سرشو می‌زنن و از فیلم حذفش می‌کنن. 

---

معرفی آثار تاتسویا ناکادای

فیلم هاراکیری که البته تو فارسی به دلایلی بهش هاراگیری هم می‌گن توسط ماساکی کوبایاشی کارگردانی شده و بدون شک بهترین فیلم سینمای ژاپنه. اکثر فیلم‌های کوبایاشی حالت اعتراضی دارن. هاراگیری هم همین‌طوریه و راه و رسم سامورایی‌ها رو زیر سوال برده. به خلاصه داستان‌های سمی که توی بعضی از سایت‌ها ارائه می‌دن توجه نکنید. داستان هاراگیری حرف نداره و کاملا بیننده‌رو میخکوب می‌کنه. البته به نظر من مهم‌ترین عامل موفقیت این فیلم،‌ بازی فوق‌العاده‌ی تاتسویا ناکادای هستش. صدای فوق العاده‌ی ناکادای کاملا ما رو در فضای فیلم غرق می‌کنه. 

آشوب توسط کوراساوا کارگردانی شده و از کتاب شاه لیر شکسپیر برای داستان الهام گرفته. یه ساعت اول فیلم خیلی عادی پیش میره. ولی وقتی که به وسطای فیلم می‌رسیم. فیلم واقعا به آشوب تبدیل میشه. پشت سر هم اتفاقات عجیب و غریب می‌افته و اصلا به بیننده فرصت نمی‌ده که اتفاقات رو هضم کنه. در کل فیلم خوبیه و توصیه می‌شه که نگاه کنید.

فیلم بدل که تو ایران به نام شبح جنگجو معروفه یه فیلم به کارگردانی کوراساوا است. شبح جنگجو شروع خیلی خوب و شاخی داره ولی از نیمه‌ی دوم فیلم، سبک و سیاق فیلم تغییر می‌کنه و وارد ژانر سم می‌شه. اگه نیمه‌ی اول فیلم رو به عنوان فیلم شاخ و نیمه‌ی دومش رو به عنوان فیلم سمی خوب ببینید، می‌تونید از کاگه‌موشا لذت ببرید.

سه گانه‌ی وضعیت بشری توسط ماساکی کوبایاشی کارگردانی شده و داستان فیلم حول بدبختی‌های جنگ جهانی دوم هستش. این سه‌گانه در مجموع 10 ساعت فیلمه. توی تک تک لحظات فیلم هم فقط درد و رنج بدبختی رو نشون می‌ده. واقعا دیدن این فیلم صبر ایوب رو می‌خواد. تاتسویا ناکادای تو این فیلم نقش اصلیه و یه جوون آرمانگرا و خیلی رو اعصابه. به نظر من فقط قسمت اول این مجموعه یه مقدار ارزش دیدن داره و بقیش کاملا کپی پیست و تکراریه. اگه یه موقع احساس کردین حالتون بیش از حد خوبه و نیاز دارید یه مقدار حالتون گرفته شه. سراغ وضعیت بشری برید. ( البته حتی در چنین موقعیتی هم انیمه‌ی مدفن کرم‌‌های شب‌تاب خیلی زیباتر عمل کرده و بهتر می‌تونه حالتون رو خراب کنه. )

توی فارسی سیاه گیسو ترجمش کردن ولی در واقع کوایدان به معنی داستان ارواح هستش. این فیلم توسط ماساکی کوبایاشی کارگردانی شده. حاجی این فیلم سم مهلکه. تمام منظره‌ها، داستان‌ها... همه چی. کلا سمه. چهار تا داستان اپیزودیک داره. یکی از یکی بی معنی‌تر. به شخصه حتی به طرفدار‌های ژانر سم هم این فیلم رو پیشنهاد نمی‌کنم.

فیلم چهره دیگری یه فیلم هنری و آوانگارد ساخته‌ی هیروشی تشیگاهارا ئه که موضوعاتی مثل شخصیت و ارتباطش با چهره رو بررسی می‌کنه. این فیلم زیاد از حد خواسته شاخ بازی دربیاره. مثلا در کنار داستان اصلی یه داستان فرعی راجع به یه دختری که صورتش زخمیه هم روایت می‌شه که هیچ ربطی به داستان اصلی نداره. اگه بخش‌های داستان فرعی رو بزنید بره جلو و ده دقیقه‌ی آخر فیلم رو هم کلا نگاه نکنید، می‌تونید یه فیلم سمی اوکی ببینید و از بازی فوق العاده‌ی تاتسویا ناکادای محظوظ بشید.

---

آثار مشترک

 فیلم یوجیمبو به کارگردانی کوراساوا از سم‌های ناب زمان خودش بوده. در این فیلم میفونه نقش اصلیه و یه سامورایی دوره‌گردیه که میاد از اختلافات دو تا تاجر پارچه و نوشیدنی برای خودش کیسه می‌دوزه. ناکادای هم نقش منفی داستانه. مهم‌ترین نکته راجع به این فیلم اینه که سرجیو لئونه در فیلم برای یک مشت دلار به طور کامل از این فیلم اسکی رفته. پس اگه شما بخواید این فیلم رو ببینید دستتون بازه. هم می‌تونید نسخه‌ی وسترنشو ببینید و هم سامورایی. متاسفانه من قبل از این که یوجیمبو رو ببینم، نسخه‌ی ایتالیاییش رو دیده بودم. به همین خاطر خیلی به من نچسبید. شخصا هم توصیه می‌کنم که برای یک مشت دلار رو ببینید چون بهتر و با کیفیت تر ساخته شده.

سانجورو ادامه‌ی فیلم یوجیمبوئه و خوشبختانه از این فیلم اسکی نرفتن. سبک و سیاقش دقیقا مثل یوجیمبوئه. ناکادای هم با یه چهره و شخصیت جدید توی فیلم حضور داره.

بالا و پایین که بعضا بهشت و دوزخ هم ترجمه شده یک فیلم کاملا متفاوت از کوراساوا در ژانر کارآگاهی ساخته شده و کیفیت خیلی خوبی هم داره. هم میفونه و هم ناکادای در این فیلم حضور دارن و نقششون رو به زیبایی ایفا کردن. تنها مساله‌ای که هست اینه که نیمه‌ی اول فیلم بسیار خوب و زیبا ساخته شده ولی اواخر فیلم یه مقدار حوصله سر بر میشه. 

انقلاب سامورایی به کارگردانی ماساکی کوبایاشی ساخته شده و باز هم یک فیلم اعتراضیه و راه و رسم سامورایی ها رو زیر سوال برده. در کل فیلم شاخی نیست و حرفی واسه گفتن نداره.  

توی این فیلم ناکادای نقش اصلیه و یه سامورایی بسیار قدرتمنده. اوایل فیلم خیلی خوبه ولی پایان خیلی بد و بی معنی‌ای داره. تعداد زیادی شخصیت رو از اول فیلم پرورش می‌ده ولی در آخر نمی‌گه که اصلا سرنوشتشون چی شد. در کل فیلم خوبی نیست ولی اگه دیدید فقط یه ساعت اولشو نگاه کنید.

---

رتبه‌بندی این فیلم‌ها از دید پشم ریزون

Harakiri

Ran

Rashomon

Red Beard

Seven Samurai

High and Low

Throne of Blood

Yojimbo

Sanjuro

Kagemusha

The Hidden Fortress

Drunken Angel

Samurai Rebellion

The Sword of Doom

The Face of Another

The Life of Oharu

Samurai Assassin

Kwaidan

Red Sun

Stray Dog

The Human Condition Trilogy

 Samurai Trilogy

---

مورگان فریمن سینمای ژاپن

ما که این همه راجع به سینمای ژاپن صحبت کردیم،‌ واقعا کم لطفیه اگه از تاکاشی شیمورا ( Takashi Shimura ) نام نبریم. آقای شیمورا تقریبا در تمام فیلم‌های که ما در این لیست آوردیم ( یا نیاوردیم ) حضور داشتن و یه جورایی حکم مورگان فریمن و مهران رجبی خودمون رو دارن. اگه سینمای ژاپن رو دنبال کنید حتما زیاد چهره‌ی ایشون رو می‌بینید.

سخن پایانی

اگه به آثار این دو بزرگوار نگاه کنیم می‌بینیم که با مهارتشون از پس هر نقشی به خوبی بر اومدن. از جوون جاهل گرفته تا پیر خردمند. به نظر من بهترین نقشی که میفونه بازی کرده در فیلم ریش قرمز بوده. بازیش خیلی به دلم نشست. بهترین نقش ناکادای هم بدون شک در فیلم هاراگیری بوده. به نظرم ناکادای با صدای دلنشینی که داره می‌تونست حتی توی صداگذاری هم موفق باشه. 

 اگر مشتاق هستین که با سینمای ژاپن آشنا بشین، شروع کنید و فیلم ها رو به ترتیبی که ما در بخش قبل قرار دادیم مشاهده کنید. باشد که رستگار شوید.